సిరివెన్నెల సీతారామశాస్త్రి గారిని కలిసిన అనుభవాలను వివరిస్తూ సాగుతున్న series లో ఇది ఆఖరి భాగం. ఇందులో గురువు గారు స్పృశించి వదిలేసిన కొన్ని అంశాలని క్లుప్తంగా వివరిస్తున్నాను.
సమాజ సేవ గురించి
మేము మొదటిసారి సిరివెన్నెలని కలిసినప్పుడు మా ముందు ఒక social service group ఆయన్ని కలిసింది. వాళ్ళ గురించి ఆయన ఆలోచిస్తూ మాతో ఇలా అన్నారు –
ఈనాటి యువతని చూస్తే ఎంత అయోమయంలో ఉన్నారో అనిపిస్తుంది. వీళ్ళ పేరు Adam అయ్యినట్టూ, ఇప్పటి దాకా అసలు సమాజ సేవ ఎవరికీ పట్టనట్టూ, వీళ్ళే మొదలుపెట్టినట్టూ మాట్లాడారు. established organizations లో ఒక అనామక సంఘ సేవకుడిగా పనిచెయ్యొచ్చు గా? లేదు. “నాకంటూ ఒక organization ఉండాలి. దాని ద్వారా చేసిన సేవే సంతృప్తినిస్తుంది.” అని నువ్వు అనుకుంటే ఈ సేవ అన్నది నీకోసం అన్నమాట, సమాజం కోసం కాదు!
సినిమా పాటలు ఎలా రాయాలి?
మా బృందంలో కొందరు ఔత్సాహిక సినీ గీత రచయితలు ఉన్నారు. వాళ్ళ కోసం సిరివెన్నెల గారు కొన్ని అమూల్యమైన సలహాలు ఇచ్చారు –
ముందు మీ గురించి మీకు తెలియాలి. పాటలు రాయగలిగే passion ఉందా, సినిమా పరిశ్రమలో ఉండే ఒడిదుడుకులని తట్టుకునే సామర్ధ్యం ఉందా, ఇలాటివి. తర్వాత మీ motivation గురించి మీకు clarity ఉండాలి. మీరు lyricist ఎందుకు అవ్వాలనుకుంటున్నారు? పేరు కోసమా, డబ్బు కోసమా, సంతృప్తి కోసమా, ప్రజల కోసమా? ఇందులో ఏదో మీరు తెలుసుకోవాలి. సగం దూరం వెళ్ళాక వెనక్కి రావడం అంత సులభం కాదు”.
గురువుగారు చెప్పిన ఈ wisdom ఔత్సాహిక సినీ గేయ రచయితలకే కాక, job change అవ్వాలనుకుంటున్న వారికి, జీవితంలో కీలక నిర్ణయాలు తీసుకోవాలి అనుకుంటున్న వారికి కూడా చాలా అవసరం.
“మన భావాలని tune లో పలికించడం ఎలా? మీరు ఇది చాలా బాగా చేస్తారే. కొన్ని మెళకువలు నాకూ చెప్పరూ?” అని తెలిసీ తెలియని జ్ఞానంతో నేను అడిగిన ప్రశ్నని తీసి పారెయ్యకుండా –
“మెళకువలు ఏమీ లేవు! మెలకువగా ఉండడమే మెళకువ!”
అన్న సిరివెన్నెలకి మనసులోనే నమస్కరించుకున్నాను.
దీనికి కొంత ప్రతిభ అవసరమే. అయితే సాధన చాలా అవసరం. నేను అనుకున్న భావం tune లో పలికించుకునే దాకా నేను ఎంత కష్టపడతానో మీకు తెలియదు. ఒక పాట పల్లవికి 150 versions రాశాను రాత్రంతా కూర్చుని
అని ఆయన చెబితే బాగా రాయడానికి tricks and shortcuts లేవని మనకి తెలుస్తుంది. “బాగా రాయడం ఎలాగండీ?” అని ఒక రచయితని ఎవరో అడిగితే “రాయాలి” అని ఆయన చెప్పిన సమాధానం గుర్తుకు వస్తుంది.
సినిమా కవికీ స్వతంత్రుడు కాదు. తనకి నచ్చినట్టు రాసుకుంటే సరిపోదు. మరి ఎలా రాయాలి అన్న దాని గురించి చెబుతూ ఇలా అన్నారు –
ముందు పాట మీకోసం మీరు రాసుకోవాలి. స్పందంచగలగాలి. మీలో సమస్త మానవాళి దాగుంది కాబట్టి ఈ స్పందనలో universality అదే వస్తుంది. రాసే దానిని దర్శకుడికి నచ్చేటట్టు మలచగలగాలి.
యువతకి ఇచ్చే సందేశం
గురువుగారు చాలా విషయాల గురించి మాట్లాడారు. ఆఖరిగా ఆయన చెప్పాలనుకుంటున్నది ఏమిటో ఆయనే ఇలా చెప్పారు –
ప్రశ్నించుకోండి, మనిషిగా బ్రతకడం ఎలా అని? నిరంతరం ప్రశ్నించుకోండి. మనిషిగా బ్రతకట్లేదని సిగ్గుపడండి. ఆ guilty feeling తో మీరు ఇక్కడి నుంచీ వెళ్ళండి. మిమ్మల్ని మీరే విమర్శించుకుంటూ, సరిదిద్దుకుంటూ ముందుకు సాగండి. నేను అదే చేస్తాను. నన్ను నేను తిట్టుకున్నట్టుగా ఎవ్వరూ నన్ను తిట్టలేరు, అలాగే నన్ను నేను మెచ్చుకున్నట్టుగా ఎవ్వరూ మెచ్చుకోనూలేరు !
ఆయన చెప్పిన మాటలు ఎదలో, మదిలో సొదచేస్తూ ఉండగా ఇక వెళ్ళడానికి ఉపక్రమించాం అందరం. కొందరు ఆయన autograph తీసుకున్నారు. నాకు అనిపించింది – ఆయన సంతకాన్ని ఇప్పుడు పుస్తకం మీద కాదు, మన మనసుపై తీసుకోవాలి అని! ఆయన మాటల్ని విని బాగుందని వదిలెయ్యకుండా మన నరనరాల్లో ఎక్కించుకోవాలని. అప్పుడే ఆయన ఆనందించేది. అప్పుడే ఆయన సగర్వంగా వీళ్ళు నా శిష్యులు, నా సైన్యం అనగలిగేది.
ఆ రాత్రి ఇంటికి వెళుతూ ఉండగా, ఆయన అన్న మాటలు గుర్తొచ్చాయ్ –
మీరు నా సైన్యం అనుకుంటున్నాను నేను. మీలో సత్తా ఉంది, చాలా సాధించగలరు, పూనుకుంటే. మీ లోపాలని అధిగమించండి. ఒక కుంటివాడూ, ఒక గుడ్డివాడూ తన సైన్యమైతే ఏ సేనాధిపతి గర్వించగలడు?
మీరు సిరివెన్నెలని గర్వించేలా చెయ్యగలరా?
"తెర"చాటు చందమామ 